Met plezier je werk doen is niet altijd vanzelfsprekend. Soms moet je moeite doen om je ertoe te zetten of schuif je bepaalde taken steeds voor je uit. Voor een keertje is dat niet zo erg maar als het een patroon wordt, heb je wel een probleem. Want een structureel gebrek aan motivatie kost je veel energie en heeft ook een negatieve invloed op de kwaliteit van het werk dat je levert. Het kan bovendien je zelfvertrouwen ondermijnen en je een gevoel van eenzaamheid geven als je werkt met collega’s die wel plezier in hun werk hebben.

De vraag is wat je eraan kunt doen. Motivatie is niet alleen een kwestie van je eigen inzet maar wordt ook beïnvloed door je omgeving. Dat is tenminste het geval volgens de Zelfdeterminatie theorie van Ryan en Deci.* Dit is een theorie over menselijk gedrag en persoonlijkheidsontwikkeling die gebaseerd is op uitgebreid empirisch onderzoek. Op basis van dit onderzoek zijn zij tot het inzicht gekomen dat motivatie in belangrijke mate bepaald wordt door de sociale context. Naarmate deze beter in staat is de drie psychologische basisbehoeften autonomie, competentie en verbondenheid te bevredigen, zal je meer motivatie, groei en welbevinden ervaren. 

Wat houden deze drie psychologische basisbehoeften volgens Ryan en Deci in?

Autonomie omschrijven zij als de behoefte om je eigen ervaringen en handelen te kunnen reguleren. Het gaat hierbij niet om onafhankelijkheid maar om een gevoel van vrijwilligheid. Kenmerkend voor autonomie is dat je gedrag voortkomt uit je eigen keuzes en congruent is met je authentieke belangen en waarden. 

Competentie verwijst volgens Ryan en Deci naar de behoefte om het gevoel te hebben iets te bewerkstelligen en goed te kunnen: meesterschap. Mensen hebben het nodig om het gevoel te hebben dat ze binnen de contexten die voor hen belangrijk zijn effectief kunnen handelen. Van groot belang hierbij is dat uitdagingen niet te groot zijn of negatieve feedback overheerst. Ook moet het gevoel van effectiviteit en meesterschap niet ondermijnd worden door interpersoonlijke factoren zoals teveel kritiek of sociale vergelijkingen.

Verbondenheid tenslotte heeft betrekking op het gevoel van sociale verbinding. Dit ervaren mensen als ze zowel het gevoel hebben dat anderen zorg voor hen dragen als dat zij zelf van betekenis zijn voor anderen. Van belang hierbij is bovendien dat mensen het gevoel hebben deel uit te maken van een groep waarbinnen ze van betekenis kunnen zijn en waarin anderen van betekenis zijn voor hen. 

Sociale omstandigheden zijn dus van grote invloed op deze drie basisbehoeften. Volgens Ryan en Deci floreren mensen vooral in een omgeving die deze drie basisbehoeften stimuleert en voelen ze zich meer gemotiveerd naarmate deze basisbehoeften meer bevredigd zijn.

Hoe kun je deze theorie in de praktijk brengen?

Als je je weinig gemotiveerd voelt voor het werk dat je doet is het de moeite waard om eens stil te staan bij hoe het zit met deze drie basisbehoeften op jouw werk. Heb je het gevoel dat ze gestimuleerd worden in jouw werkomgeving of mis je deze stimulans juist? Om dit in beeld te krijgen kunnen de volgende vragen je helpen:

Mogelijk geven je antwoorden op deze vragen al een richting aan voor verbetering van de motivatie voor je werk. Maar hoe communiceer je dit nu op een professionele manier in je (werk)omgeving? Met deze en andere vragen naar aanleiding van dit blog help ik je graag verder. Stuur me een mail als je hierover met me wilt sparren.

Ook als je andere vragen hebt over je werk of loopbaan kun je daarover een keertje vrijblijvend met mij overleggen via een mail. Je kunt me ook een berichtje sturen om een afspraak te maken voor een gratis en vrijblijvend oriëntatiegesprek.

 * De informatie over deze theorie is ontleend aan: Richard M. Ryan en Edward L. Deci (2017), Self-Determination Theory. Basic Psychological Needs in Motivation, Development and wellness. The Guildford Press (New York, Londen), hoofdstuk 1.